Parafia goleszyńska postała w XIV albo XV wieku. Przy ówczesnym kościele zlokalizowano cmentarz. Najstarsza informacja pisana dotycząca grzebania tam zmarłych pochodzi z 1519 roku. Wówczas bracia, szlachetni Feliks i Stanisław z Dziembakowa winni byli zapłacić kościołowi w Goleszynie 24 grosze w szelągach za podwójny pochówek.

Pomnik nagrobny Wandy Orzelskiej nim uległ uszkodzeniu

Cmentarz przykościelny pełnił funkcje grzebalne do XIX wieku. Niestety do naszych czasów pozostało po tym niewiele. W okresie międzywojennym istniało kilka nagrobków i grobowców rodzinnych zniszczonych w czasie II wojny światowej. Jeszcze w latach sześćdziesiątych istniał nagrobek Anieli z Gadomskich Brochockiej (zm. 1865).

Do dzisiaj pozostał tylko jeden nagrobek poświęcony Wandzie z Kisielewskich Orzelskiej (ur. 21 V 1832 w Babcu Piasecznym - zm. 30 XII 1853 w Goleszynie). Julia Wanda Helena (takie trzy imiona otrzymała na chrzcie) była córką Wincentego Bożydara, dziedzica Babca Piasecznego, a następnie i Śniedzanowa, wywodzącego się z Kisielewskich herbu Junosza oraz jego żony Franciszki z Przedpełskich. Mężem Wandy był Tomasz Orzelski herbu Dryja, posesor dóbr goleszyńskich, pochodzący z rodziny o wielkopolskich korzeniach. Wraz z Wandą pochowany jest ich dwuletni syn Tomasz Benedykt. Okazały, ozdobny, żeliwny nagrobek wykonała najprawdopodobniej firma z Bliżyna koło Kielc. Niestety ten zabytek, będący pięknym przykładem sztuki odlewniczej, jest poważnie uszkodzony i wymaga renowacji.

Obecny cmentarz parafialny w Goleszynie został założony w XIX wieku. Losy tego cmentarza wpłynęły na to, iż zachowało się niewiele nagrobków starych bądź o ciekawej formie. Tu również odcisnęła swe piętno ostatnia wojna. Pozostały jedynie dwa pomniki dziewiętnastowieczne. Wszystkie zaprezentowane tu nagrobki usytuowane są przy prowadzącej przez środek cmentarza alejce albo w jej niedalekim otoczeniu.

Wyjątkowo interesujący jest pomnik księdza prałata Tomasza Franciszka Myślińskiego herbu Jastrzębiec (ur. 21 XII 1802 w Kęsicach - zm. 25 VIII 1876 w Goleszynie), syna Mikołaja i Marianny z Bileńskich. Tomasz Myśliński był właścicielem dóbr goleszyńskich, przez pewien czas był administratorem diecezji płockiej. Nagrobek składa się z wyrzeźbionej w marmurze kararyjskim przez Teodora Skoniecznego popiersia umieszczonej na postumencie opatrzonym napisem. Pomnik przez dziesiątki lat stał na grobie księdza na cmentarzu przykościelnym. Rzeźbę udało się uchronić od zniszczenia w czasie II wojny światowej, a następnie została ustawiona w obecnym miejscu na symbolicznej mogile.

Ksiądz Jan Drozdowski (ur. 1825 w Chełmicy koło Lipna - zm. 28 XI 1893 w Goleszynie), syn Franciszka i Apolonii z Pęszyńskich, proboszcz parafii goleszyńskiej w latach 1871-1893. Jego nagrobek składa się z krzyża umieszczonego na postumencie uformowanym na kształt głazów z wmontowaną wśród nich tablicą inskrypcyjną.

Popiersie księdza Tomasza Myślińskiego

Po prawej strome alejki na uwagę zasługuj ą jeszcze nagrobki trzech osób.

Wacław Dziurlikowski (ur. ok. 1897 w Goleszynie - zm. 11 II 1912 tamże), syn Andrzeja i Pelagii ze Żmijewskich, rolników z Goleszyna. Grób ze skromnym pomnikiem granitowym zwieńczonym krzyżem usytuowany w pobliżu bramy.

Stanisław Kolankiewicz (ur. 1881 - zm. 12 XII 1915 w Białyszewie), syn Antoniego i Józefy z Sawów, gospodarz z Białyszewa, żonaty z Marianną z Chojnackich. Był uczestnikiem wojny rosyjsko-japońskiej. Nagrobek nowszy ufundowany przez syna.

Małgorzata Anyż (ur. 6 VII 1857 w Susku - zm. 19 II 1923 tamże), córka Franciszka Wojciechowskiego i Rozalii z Jakubowskich. Na jej mogile stoi krzyż żelazny wykonany kunsztem kowalskim z przymocowaną odlewaną metalową tabliczką (na niej umieszczono nazwisko w formie - Aneż).

Nie istniejący już nagrobek Ignacego Piotrowskiego

Szkoda, że nie zachował się ładny, przedwojenny nagrobek Ignacego Piotrowskiego (ur. 12 IV 1905 w Białoskórach - zm. 23 X 1925 tamże), syna Antoniego i Marianny z Leszczyńskich, rolników z Białoskór. Na nagrobku było umieszczone zdjęcie zmarłego, wówczas najstarsze (!) na cmentarzu. W jego miejsce krewni postawili nowy, nieciekawy grobowiec.

Po lewej stronie alejki stoi nagrobek Ludwika Wójcickiego (ur. 1909 - zm. 15 VI 1944 w Płocku), syna Stanisława i Marcjanny. Zmarły był doktorem chemii. Został zamordowany w więzieniu przez gestapo. Po wojnie ekshumowano jego zwłoki i przewieziono na cmentarz goleszyński.

Po tejże strome znajdują się dwa duże grobowce: Łempickich i Klickich. Zygmunt Łempicki (ur. 1872 w Leszczynie w pow. płockim - zm. 29 VIII 1936 w Warzynie), syn Józefa i Prospery z Łukoskich i jego żona Jadwiga (ur. 4 VIII 1882 - zm. 5 V 1965 w Gostyninie) byli właścicielami majątku Warzyn. Jan Klicki (ur. ok. 1872 - zm. 3 I 1942) i jego żona Kazimiera z Waśniewskich (ur. 1874 w Gaju koło Pułtuska - zm. 18 XII 1937 w Grodkowie) byli ziemianami zamieszkałymi w Grodkowie.

Około 300 m na południe od cmentarza parafialnego chowano niegdyś zmarłych na zarazę. Teren ten nie jest oznakowany. Możliwe, że tam chowano zmarłych na cholerę w 1855 roku, kiedy ta epidemia szczególnie mocno dotknęła wieś Białoskóry.

Paweł Bogdan Gąsiorowski