Pierwszy etap reformy oświatowej polegał na powołaniu nowej struktury szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego, czyli kształcenie dzieci i młodzieży przez 9 lat (6 + 3). Drugi etap to reorganizacja szkolnictwa ponadgimnazjalnego, czyli średniego. Najbardziej zewnętrznym wyrazem zmian jest skrócenie okresu kształcenia w szkołach średnich z 4 do 3 lat.

W Powiecie Sierpeckim szkół średnich jest raptem cztery, w tym trzy na terenie miasta. Każda z tych szkół ma inną pozycję startową wyznaczoną przez dotychczasowy nałożony statutem kierunek kształcenia, całokształt dorobku oraz zdolność rad pedagogicznych i dyrekcji tych szkół do aktywnego wyjścia naprzeciw wymogom reformy.

Superpozycję wśród naszych szkół średnich ma Liceum Ogólnokształcące z uwagi na wyposażenie klasopracowni i zaplecze sportowe (hala + kryta pływalnia z hotelem). Przede wszystkim jednak Liceum jest najlepsze, ponieważ spe-cjalizuje się w kształceniu ogólnym, najbardziej dziś pożądanym. Tej pozycji dyrektor Ewa Nowakowska, co oczywiste, odebrać sobie nie da. Oferta rynkowa naszego ogólniaka jest klarowna: klasy o profilu akademickim i kulturowo-artystycznym. Warto dodać, że Liceum uczestniczy w specjalnym programie ministerialnym, w ramach którego otrzy-ma 15 nowych komputerów, w tym 4 trafią do biblioteki (już multimedialnej). Informacja ta potwierdza wcześniej już podaną tezę, że ogólniak i przed reformą (klasy autorskie), i w trakcie reformy funkcjonuje na specjalnych prawach.

Już w gorszej pozycji startowej są pozostałe szkoły średnie, które mają ogromne doświadczenie w kształceniu w tzw. konkretnych zawodach, dziś , niestety, mało przydatnych. Najprostsze, co mogłoby przyjść do głowy dyrektorom tych szkół to wprowadzenie klas o profilu akademickim i kulturowo-artystycznym, czyli utworzenie trzech dodatkowych ogólniaków. Taka pokusa istniała, ale w wyniku wewnętrznych konsultacji między dyrektorami szkół średnich została przezwyciężona. W efekcie Zespół Szkół nr 1, Zespół Szkół nr 2 oraz Zespół Szkół Rolniczych wprowadzą tylko jedną (ustawowo obligatoryjną) klasę o profilu akademickim.

Spośród dyrektorów naszych Zespołów Szkół jako pierwszy na wicher reformy zareagował Zbigniew Mroczkowski (ZS nr 2). Kierowana przez niego szkoła znajduje się w opłakanym stanie technicznym, co jest spowodowane dzie-dzictwem przeszłości, a zaległości nie da się odrobić w rok czy dwa przy powiatowej mizerii budżetowej. Popularny "ekonomik" w potocznym obiegu jest postrzegany jako szkoła żeńska, z której wychodzą pracownice księgowości, szwalni, handlu i urzędniczki. Zreformowany Zespół Szkół nr 2 skupia się na klasach o profilu społeczno-usługowym.

Dość złożona sytuacja panowała w Zespole Szkół Rolniczych w Studzieńcu po usunięciu dyrektora Pawła Kalińskiego w 1998 roku przez wojewodę płockiego. Protesty części rodziców, podziały w Radzie Pedagogicznej, wciąganie uczniów do konfliktu- to wszystko działało na szkodę interesów szkoły jako całości. Dopiero Elżbiecie Butajło jako dyrektorowi przypadło wykonanie zadania integracyjnego w chwili, gdy na pięty następowała już reforma. Zespół Szkół w Studzieńcu stawia na profil społeczno-usługowy z klasami rolniczo-spożywczymi i rolniczo-przemysłowymi. Dyrektor Butajło musi sobie radzić także z gospodarstwem pomocniczym, które prawdę mówiąc istnieje w chwili obecnej przy Zespole Szkół w dużej mierze po to, aby wypracowywać środki na spłatę zadłużenia, jakie na nim ciąży.

W Zespole Szkół nr 1, popularnym "mechaniku" kształcącym młodzież męską, doszło pod wpływem ducha (i litery) reformy do pęknięcia w Radzie Pedagogicznej. Z jednej strony nauczyciele zawodu skupieni wokół kierownika warsz-tatów, Marka Gąsiorowskiego, a z drugiej strony nauczyciele- teoretycy, których interesy przez pewien czas reprezentował dyrektor Zespołu Szkół - Andrzej Czarciński. W rezultacie doszło do podziału i od 1 stycznia 2001 roku istnieją dwie jednostki Zespół Szkół i Centrum Kształcenia Praktycznego (dawne warsztaty). Zespół Szkół nr 1 nastawia się na profil techniczno-technologiczny. Plany CKP są rozległe, tylko słabo korespondują ze środkami finansowymi. Nie-mniej jednak wizja "stwarzania w CKP stacji dydaktycznych dla prowadzenia kształcenia modułowego" jest kusząca, co by to nie miało znaczyć. CKP w fazie wstępnej przejmuje kształcenie zawodowe tych uczniów, których dostarczy Zespół Szkół nr 1.

Z danych liczbowych wynika, że kolejne roczniki gimnazjalistów są wystarczająco liczne, aby w Powiecie istniały cztery szkoły średnie. Wszystkie szkoły mają szczere chęci kształcić młodzież pod potrzeby rynku pracy. Skrótowo rzecz ujmując, to wszystkie cztery szkoły średnie oferują przynajmniej jedną klasę o profilu akademickim, trzy szkoły oferują klasy o profilu społeczno-usługowym, dwie szkoły zdecydowały się na klasy o profilu kulturowo-artystycznym, a jedna szkoła jest wierna profilowi techniczno-technologicznemu.

Czy będą zwolnienia nauczycieli?

Temat drażliwy. Rok szkolny 2001/2002 będzie dla szkół średnim rokiem bez naboru. Polityka dyrekcji sierpeckich szkół średnich jak dotąd szła w kierunku maksymalnego obciążenia zatrudnionych nauczycieli po to, aby nie przyjmować nowych i nie stawać przed problemem zwalniania. Jedynie w Zespole Szkół nr 2 są trzy osoby do zwolnienia. Taka jest wizja na dziś. Redukcję nauczycieli (emerytury) można by przeprowadzić wykorzystując art. 20 Karty Nauczyciela mówiący o trybie zwolnień w przypadku częściowej likwidacji szkoły. Problem w pieniądzach na 9 miesięczne odprawy. Tych pieniędzy w praktyce nie ma w subwencji oświatowej przekazanej do powiatowego budżetu. W takiej sytuacji dyrektorom trudno podejmować odważne decyzje.

Jak wygląda sprawa kształcenia młodzieży od strony zgłaszanych przez nią preferencji. Niezwykle ciekawe światło na to zagadnienie rzucają wyniki ankiety przeprowadzonej przez powiatową Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną wśród 860 uczniów (na 934 wszystkich) klas drugich 9 gimnazjów z terenu Powiatu. Gimnazjalistów zapytano, gdzie zamierzają się uczyć? (1) w 3letnim liceum profilowanym, (2) w szkole zawodowej, (3) gdzie znajduje się wybrana szkoła. Do liceum profilowanego wybiera się 646 uczniów (75,1%), do szkół zawodowych 214 uczniów (24,9%). Do szkoły w Sierpcu chce chodzić 740 uczniów, do Płocka wybiera się 99 uczniów, do Studzieńca - 22 uczniów.

3 młodych ludzi wybiera licea profilowane, a w liceach 244 wybiera profil akademicki, 200 profil społeczno-usługowy, kulturowo-artystyczny - 41 uczniów, a rolniczo-środowiskowy jedynie 23.

Gimnazjaliści zapytani o motywy wyboru szkoły ponadgimnazjalnej (mogąc zaznaczyć więcej niż jedną wypowiedź) wskazali na zainteresowania (579), zdolności (391), wiedzę o możliwości znalezienia pracy (386), dostępność szkoły (309). Sugestia rodziców była nisko notowana (67).

1 Faktycznym twórcą powiatowej mapy szkolnictwa ponadgimnazjalnego jest Zbigniew Krześniak, zastępca naczelnika Wydziału Oświaty Starostwa Powiatowego w Sierpcu.

Zdzisław Dumowski