Budżet miasta na 1999 rok został przyjęty na VI sesji Rady Miejskiej w dniu 17 marca.
Dochody budżetu oszacowano na 16.998.458 zł. Największy udział w nich mają dochody własne miasta - 5.435.764 zł (31%), czyli przede wszystkim podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, opłata skarbowa i wpływy z karty podatkowej. Udział dochodów państwa w budżecie miasta (tj. udział w podatku od osób fizycznych i osób prawnych) jest znaczny i wynosi 4.621.253 zł (27%). Udział ten jest porównywalny z wielkością przyznanej subwencji oświatowej, która wyniesie 4.667.815 zł (27%). Należy tu dla porządku wspomnieć o subwencji rekompensującej - 425.844 zł i subwencji podstawowej - 28.782 zł. Pozostała część dochodów to dotacje celowe w łacznej wysokości 1.819.000 zł (10%).
Wydatki budżetu wyniosą 17.398.458 zł. Najpoważniejszą pozycję w wydatkach stanowią koszty utrzymania trzech szkół podstawowych i czterech przedszkoli (6.537.815 zł, czyli 37%). W budżecie do otrzymanej subwencji szkolnej dołożono 1.870.000 zł (10%). Koszt prowadzenia szkół podstawowych dla 2545 uczniów wyniesie 4.473.719 zł, a koszt prowadzenia przedszkoli dla 520 dzieci sięga 1.559.200 zł. Dotacja dla I Prywatnej Szkoły podstawowej - 12.048 zł, a ZHP otrzyma 10.800 zł. Na inwestycje oświatowe przeznaczono 690.000 zł.
Przez kulturę i sztukę w mieście należy rozumieć utrzymanie Domu Kultury (424.454 zł) i Biblioteki Publicznej (399.474 zł), czyli łącznie 823.928 zł. W tych szacunkach mieszczą się wydatki na remonty (102.000 zł dla DK + 120.000 zł dla MBP).
Natomiast kultura fizyczna i sport to przede wszystkim dotacja dla MKS "Kasztelan" - 220.550 zł i 2.200 zł dla SZS. Do tego dochodzi 50.000 zł na remont boiska.
Koszty gospodarki komunalnej (a więc czyszczenie ulic, utrzymanie zieleni miejskiej, oświetlenie ulic, remonty studni awaryjnych łącznie z wydatkami na nowe chodniki) wyniosą 2.159.294 zł.
Gospodarka mieszkaniowa kojarzy się zwykle z działalnością ZGMu (165.527 zł). W ramach ogólnej puli środków (1.170.427 zł) zwraca uwagę 700.000 zł na budowę budynku komunalnego oraz 120.000 zł na wykup gruntów.
Działalność opieki społecznej (wydawanie zup dla biednych, zakupy węgla, dotowanie usług opiekuńczych, wypłata dodatków mieszkaniowych oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych wraz z prowadzeniem świetlicy MOPSu) będzie kosztować 2.767.039 zł (15% ogółu wydatków).
Koszt utrzymania administracji państwowej i samorządowej (łącznie z utrzymaniem Urzędu Miejskiego, Strażą Miejską, kosztami Rady i Zarządu) wyniesie 2.265.312 zł.
Mówiąc o budżecie szczególną uwagę należy poświęcić wydatkom inwestycyjnym. W budżecie miejskim zaplanowano na nie kwotę 3.241.294 zł (18%). Przewiduje się za te pieniądze wykonać następujące prace: kontynuować budowę budynku komunalnego (700.000 zł), gazyfikować miasto (650.000 zł), dokończyć remont Biblioteki (120.000 zł), Domu Kultury (102.000 zł), podłączyć ciepło do Przedszkola nr 3 (220.000 zł), modernizować Szkołę Podstawową nr 1 (300.000 zł), kontynuować modernizację Urzędu Miejskiego (150.000 zł), dokończyć budowę ulic Hallera/Baczyńskiego (80.000 zł). Ma powstać kanalizacja sanitarna w Armii Krajowej między Traugutta a Dworcową (60.000 zł). Wodociągi w Słowackiego, Fredry, Głowackiego, Piłsudskiego, Dworcowej, Konstytucji 3 Maja, Bema, Zielonej (261.294 zł). Zostaną wykonane chodniki na Piastowskiej za torami (15.000 zł) oraz na Narutowicza, Jana Pawła, Braci Tułodzieckich, Wiosny Ludów, Słowackiego (475.000 zł). W ulicy Zielonej zostanie ułożony kabel energetyczny (40.000 zł).
Budżet miejski tytułem spłat rat pożyczek i kredytów inwestycyjnych zaciągniętych w ubiegłych latach wyda w 1999 roku 324.500 zł.
Jak ocenić ten budżet?
Rada Miejska po stronie dochodów podjęła próbę zwiększenia dochodów własnych, windując podatek od nieruchomości oraz od środków transportowych. Jest to posunięcie mało roztropne w sytuacji pogłębiającej się recesji gospodarczej wywołanej czynnikami zewnętrznymi (kryzys w Rosji) i wewnętrznymi (antyrozwojowa polityka Balcerowicza duszenia inflacji za wszelką cenę). Sierpecka przedsiębiorczość w tym roku jest dodatkowo zagrożona przez podatkową politykę Rady Miejskiej.
Uzasadnieniem dla zwiększenia dochodów własnych w tym roku miały być inwestycje. Faktycznie, zostały one utrzymane na pozimie 18% ogółu wydatków. Jednak bliższe przyjrzenie się liście inwestycji skłania do kilku refleksji. Inwestycje są ułożone bez myśli przewodniej. Pieniądze są tak zadysponowane, aby wielu radnych było zadowolonych. Stało się dokładnie odwrotnie niż to prognozował burmistrz ("RS" nr 1/99), który przewidywał dwa razy mniej pieniędzy na inwestycje, koncentrację wysiłków finansowych na remoncie Szkoły Podstawowej nr 1 i ograniczenie inwestycji chodnikowych. Rada nie zdobyła się na śmiałą decyzję uregulowania ważnej sprawy (np. kapitalny remont jedynki). Wyraźnie górę wzięły drobne, partykularne interesiki radnych.
Tegoroczny budżet pokazuje, że radnym
obce jest myślenie perspektywiczne odnośnie przyszłości miasta.
Budżet Powiatu Sierpeckiego został przyjęty na sesji w dniu 27 marca stosunkiem głosów 16 "za", przy 5 "przeciw" i 2 "wstrzymujących się". Opozycja nie zachowała więc jedności. Budżet po stronie dochodów zamyka się kwotą 17.475.746 zł, z czego dochody własne stanowią jedynie 353.443 zł (2%). Właściwie budżet stanowi subwencja w wysokości 9.472.303 zł (54,2%) i dotacje w wysokości 7.650.000 zł (43,8%).
Po stronie wydatków budżet
wygląda następująco:
Na prowadzenie czterech powiatowych szkół średnich (LO, ZS nr 1, ZS nr 2 w
Sierpcu oraz ZSRol. w Studzieńcu) subwencja oświatowa wynosi 7.052.000
zł, natomiast na prowadzenie placówek wychowania pozaszkolnego
(Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, Ognisko Pracy Pozaszkolnej, utrzymanie basenu przy LO, Poradnia
Psychologiczno-Pedagogiczna) subwencja wyniosła
1.056.000 zł. Razem na powiatową oświatę pójdzie 8.108.000 zł
(46,3% ogółu wydatków). Należy dodać, że
w ZSRol. w Studzieńcu jest rozgrzebana inwestycja, na którą
nie ma złotówki, a potrzeby tegoroczne szacuje się na 702.170 zł.
Na utrzymanie sanepidu przeznacza się 447.000 zł, w tym 10.000 zł na wykonanie remontu dachu i elewacji siedziby Stacji przy Piastowskiej. Muszę wyjaśnić, że Powiat jest właścicielem szpitala, ale na jego utrzymanie nie ma w budżecie złotówki, ponieważ szpital jest finansowany z Mazowieckiej Kasy Chorych.
Powiat prowadzi działania w zakresie opieki społecznej. Dotacja dla mieszkańców przebywających w domach opieki społecznej wynosi 332.000 zł. Na Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie - 66.000 zł. Dla 67 dzieci umieszczonych w 51 rodzinach zastępczych przeznacza się 591.000 zł. Dotacja dla LZSu i SZS wynosi 77.000zł.
Bezpieczeństwo publiczne w rozumieniu ustawy powiatowej zapewnia policja i straż pożarna. Dotacja na ten cel wynosi 4.561.000 zł (26%), z czego na policję przypada 3.294.000 zł, a na straż - 1.267.000 zł. Dodatkowo dla potrzeb KPP w Sierpcu przekazano 3.000 zł na zakup kserokopiarki i 2.000 zł dla OSP.
Subwencja drogowa w wysokości 1.668.000 zł została przeznaczona na utrzymanie Powiatowego Zarządu Dróg Publicznych i zamierzone przez ten Zarząd inwestycje drogowe.
Inne wydatki to utrzymanie inspekcji weterynaryjnej (160.000 zł) czy koszty związane z zalesianiem - 72.000 zł.
Koszt utrzymania Rady Powiatu wyniesie 179.400 zł (diety).
Dotacja na finansowanie zadań własnych Powiatu wynosi 1.488.000 zł i jest za mała jak na apetyty koalicji, która zaplanowała zatrudnić w Starostwie 75 osób. Z uwagi na kłopoty finansowe zatrzymano się na liczbie 70 zatrudnionych, ale nawet dla tej liczby zatrudnionych przyznanych pieniędzy jest za mało. W ogóle w budżecie jest za mało pieniędzy w stosunku do zgłoszonych potrzeb o 30,6%. Uzupełnienie tego budżetu ma stanowić kredyt bankowy w wysokości 600.000 zł zaciągnięty przez Zarząd Powiatu. Kredyt byłby uruchomiony wówczas, gdyby nie poskutkowały prośby i apele do Ministra Finansów o przyznanie dodatkowych pieniędzy.
Budżet w przyjętej wersji jest na dobrą sprawę budżetem Ministra Finansów, który przeznaczył dla Powiatu Sierpeckiego określone kwoty z przeznaczeniem ich na wskazane cele. Ktoś z boku mógłby zapytać: jaki w takim razie jest tu udział radnych, co radni mieli w sprawie budżetu do powiedzenia.
Muszę wyjaśnić, że radni mają swój udział w utrzymaniu budżetu w "ministerialnej" wersji, co wymagało pewnego wysiłku. Zgodnie z ustawą powiatową projekt budżetu przygotowuje Zarząd. Otóż pierwotnie projekt budżetu przygotowany przez koalicyjny Zarząd Powiatu szedł w innym kierunku. Zarząd forsował obcięcie subwencji drogowej i przeznaczenie jej na płace w Starostwie. Pod wpływem krytyki podjętej przez Komisję Budżetu, do której przyłączyła się także Komisja Drogownictwa, oraz przy sprzeciwie opozycji z "Prawicy dla Powiatu", radnym z Zarządu wrócił rozsądek i ostatecznie koalicja nie odważyła się przeznaczyć subwencji drogowej na płace. Ze swojej strony proponowałem, aby zaciągnąć pożyczkę i rozpocząć program inwestycyjny pod hasłem: "Wszystkie drogi prowadzą do stolicy powiatu", ale mój pomysł nie zyskał zrozumienia.
Zabrakło też pieniędzy na kulturę, w tym na utworzenie Powiatowej Biblioteki Publicznej, co jest zadaniem obligatoryjnym powiatu.
Na pewno na tym zachowawczym i nieczytelnym dla mieszkańców powiatu budżecie zaważyła też okoliczność powołania przez Radę skarbnika dopiero 13 marca b.r. Nowo powołany skarbnik, pozostając do końca marca w swym poprzednim miejscu pracy, praktycznie nie miał czasu, aby podejść do projektu budżetu z większą śmiałością i rozmachem. Należy też zauważyć, że koalicja PSL-SLD zdobyła się na "ofiarę" tymczasowej rezygnacji z zatrudnienia jeszcze 5 osób w Starostwie, gdy tymczasem w bratnim płockim powiecie ziemskim podobna koalicja nie miała wahań, aby subwencję drogową przeznaczyć na płace. Trudno jednakże nie spostrzec, że budżet Powiatu Sierpeckiego jest podobny wielkością do budżetu Miasta Sierpca, a do wykonania swego budżetu Miasto nie potrzebuje aż 75 czy choćby 70 urzędników, jak to widać w Starostwie.
Plusem budżetu jest nietknięta pula środków na oświatę i sport dla młodzieży.
Budżet w uchwalonej "ministerialnej" wersji z
pewnością zostanie zaaprobowany przez Regionalną Izbę Obrachunkową,
organ administracyjnego nadzoru nad samorządami. W obecnej wersji budżet
Powiatu Sierpeckiego jest budżetem przetrwania.