|
| B. Dumowska: Bartosz Paprocki herbu Jastrzębiec - renesansowy pisarz spod Sierpca. Czasy - człowiek - dzieło, Sierpc 2015 |
|
Bartosz Paprocki należy do nielicznej grupy osób związanych z Sierpcem, którzy zdobyli rozgłos poza granicami Polski. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej uznało, że istnieje potrzeba przybliżenia sylwetki tej postaci.
Poszerzone działanie Towarzystwa w tym zakresie stało się możliwe dzięki otrzymanej w 2015 r. dotacji z Muzeum Historii Polski w ramach Programu "Patriotyzm Jutra" na realizację projektu "Przeszłość fundamentem naszej tożsamości. Ziemi Sierpecka Bartoszowi Paprockiemu - w hołdzie". Projekt składał się z 5 zadań. Jednym z nich było napisanie i wydanie biografii Bartosza Paprockiego herbu Jastrzębiec, urodzonego około 1543 r. w Paprockiej Woli (dziś: Stara Wola k. Sierpca), zmarłego w 1614 r. we Lwowie. Bartosz Paprocki pochodził z rodziny szlacheckiej. Studiował na Akademii Krakowskiej. Przez pewien gospodarował wraz z braćmi w dobrach rodzinnych. Bardziej niż gospodarowanie na roli pociągał go szerszy świat oraz praca pisarska. Zaangażował się w skomplikowane wówczas życie polityczne. Przebywał na dworach znanych w Rzeczypospolitej osobistości. Politycznie związał się z możną rodziną Zborowskich i popadł w konflikt z hetmanem, i zarazem kanclerzem, Janem Zamoyskim. Efektem tego był jego wieloletni (z konieczności) pobyt za granicą, owocujący jednak powstaniem wielu dzieł.
Bartosz Paprocki jest ojcem polskiej i czeskiej heraldyki i genealogii. Pośród polskich prac o tej tematyce najważniejsze to: "Panosza" (1575), "Gniazdo cnoty..." (1578) i monumentalne "Herby rycerstwa polskiego" dedykowane królowi Stefanowi Batoremu (1584). W Czechach wydał dzieła poświęcone rycerstwu morawskiemu - "Zwierciadło sławnego margrabstwa morawskiego" (1593) czeskiemu - "Diadochos" (1602) i śląskiemu - "Sztambuch śląski" (1609).
Autorką biografii Bartosza Paprockiego, heraldyka i genealoga, którego bardziej cenią w Czechach niż w Polsce, jest dr Bogumiła Dumowska. Częścią książki są rozdziały II i VII autorstwa Pawła B. Gąsiorowskiego i Zdzisława Dumowskiego. Wydanie książki o Bartoszu Paprockim jest nie tylko przypomnieniem postaci osoby wybitnej, związanej częścią życiorysu z Sierpcem, ale także nowym spojrzeniem na tę kontrowersyjną postać człowieka XVI wieku, współczesnego Rejowi i Kochanowskiemu, tworzącemu po polsku zaledwie 13 lat, ale niezwykle intensywnie. Opracowanie tematu wymagało szeroko zakrojonej kwerendy bibliotecznej, a także bezpośredniego wyjazdu na Morawy - do Kromierzyża i do Czech - do Litomierzyc i Budyne nad Ochrzą, ponieważ Paprocki na emigracji spędził łącznie 22 lata. Książka jest bogato ilustrowana i zaopatrzona w obszerny indeks nazwisk.
Promocja książki odbyła się w Centrum Kultury i Sztuki w Sierpcu w dniu 2 grudnia 2015 r.
Bogumiła Dumowska, Bartosz Paprocki herbu Jastrzębiec - renesansowy pisarz spod Sierpca. Czasy - człowiek - dzieło, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej Sierpc, 2015, s. 314
