"Architektura miasta Sierpca i powiatu sierpeckiego" - kolejny album wśród sierpeckich publikacji

Jan Bolesław Nycek, Architektura miasta Sierpca i powiatu sierpeckiego, Marow – Jan Bolesław Nycek, Płock 2016, 192 s.; il.

W 2016 roku księgozbiór lokalny wzbogacił się o albumowe wydanie poświęcone architekturze miasta Sierpca i powiatu sierpeckiego autorstwa dziennikarza, historyka-re­gionalisty i wydawcy Jana Bolesława Nycka. To kolejna już publikacja, w bogatym dorobku tego autora. Z ważniejszych wymienić należy np. słownik biograficzny "Ludzie i książki", poświęcony ludziom książki i pióra województwa płockiego (Wyd. Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Płocku, 1983), wiele publikacji o historii, zabytkach, dziedzictwie kulturowym Kutna i Płocka, wydawnictwa regionalne dotyczące powiatów płockiego, gostynińskiego czy sierpeckiego. W 2014 roku, w serii Miasta i Gminy Północnego Mazowsza ukazała się monografia "Gmina Mochowo. Przyroda, dzieje, społeczeństwo".

Architektura miasta Sierpca i powiatu sierpeckiego to drugie po Sierpc w fotografii (T. Krukowski, M. Staniszewska, M. Wiśniewska, Sierpc 2010) wydawnictwo albumowe o mieście, wzbogacone jeszcze fotografiami i informacjami o poszczególnych miejscowościach powiatu sierpeckiego.

Album rozpoczyna się słowem wstępu skierowanym do czytelnika przez Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika (jednego ze sponsorów wydania), który dostrzega między innymi, że dzięki ciekawym pomysłom, na przykład wydawniczym, województwo mazowieckie "jest coraz chętniej odwiedzane i postrzegane jako region otwarty na kreatywne przedsięwzięcia".

Z przedmowy autora publikacji dowiemy się natomiast, co składa się na jej treść. Czytelnie ukazana została tu charakte­rystyka archite­ktoniczna Sierpca i powiatu, z wyszcze­gólnieniem stylów typowych dla najważnie­jszych budowli, a także najbardziej charakte­rystycznych obiektów archite­ktonicznych ziemi sierpeckiej - sakralnych i świeckich.  

Zdjęcia, czyli najważniejszy element publikacji albumowej to ogromny atut tego wydawnictwa. Większość jest autorstwa samego Jana Bolesława Nycka, zdjęcia z powietrza wykonał Michał Tomczak, jest też kilka ujęć fotografa Muzeum Wsi Mazowieckiej, Dariusza Krześniaka (na stronie redakcyjnej błędnie podane nazwisko "Krzesiak").

Każdy z rozdziałów, poświęconych miastu Sierpc oraz miejscowościom sześciu gmin wchodzących w skład powiatu sierpeckiego, poprzedza krótki rys historyczny. Również zdjęcia zostały opisane w sposób pozwalający poznać najważniejsze informacje związane z danym budynkiem, począwszy od daty powstania, poprzez dane archite­ktoniczne, poszczególne wydarzenia związane z obiektem oraz jego funkcje. W przypadku obiektów przebudowywanych lub pozostających w rękach prywatnych, pojawia się informacja o właścicielach czy architektach i wykonawcach rozbudowy. Zdjęcia wzbogaca też krótki podpis w języku angielskim.

Spośród najbardziej charakte­rystycznych, zabytkowych sierpeckich obiektów w albumie znalazły się kościoły, ratusz, jatki, budynek sądu rejonowego (dawniej cerkiew), architektura mieszkalna drewniana i murowana, budynek dworca kolejowego, dworek kasztelanka, obiekty sportowe. Autor zwrócił uwagę na dawne dworki, czyli powstałe w dwudzie­stoleciu międzywojennym obiekty, jak ten przy ulicy Piastowskiej 24 (dziś siedziba Powiatowej Stacji Sanitarno-E­pidemiologicznej) czy dworek pierwotnie należący do rejenta Wacława Gurbskiego w dawnym majątku w Wymyślinie (dziś w obrębie Sierpca). W albumie pokazano też współczesną zabudowę mieszkalną, wybrane budynki użyteczności publicznej oraz nowoczesne obiekty powstałe lub zupełnie przebudowane w ostatnich latach, jak gmach Policji, Straży Pożarnej czy Centrum Kultury i Sztuki.

Rozdziały dotyczące poszczególnych gmin powiatu sierpeckiego, czyli gminy Gozdowo, Mochowo, Rościszewo, Sierpc, Szczutowo, Zawidz inauguruje zdjęcie siedziby władz, czyli urzędu gminy. Następnie znajdują się obiekty sakralne, zespoły dworskie i dworki, pozostałości po dawnym budownictwie przemysłowym, szczególnie młyny wodne, budynki użyteczności publicznej, pomniki, obiekty sportowe.

Ostatnią część albumu stanowi rozdział "Wieś mazowiecka", na przykładzie architektury Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

Publikację uzupełnia wykaz podstawowych pojęć architektonicznych.

Album wydany jest z ogromną starannością i pod względem estetycznym stanowi miłe dla czytelnika doświadczenie.

Zastrzeżenie mam odnośnie ostatniego akapitu rozdziału "Od Autora", gdzie Jan Bolesław Nycek wymienia osoby związane z ziemią sierpecką, dla których dorobku naukowego przejawia szczególny podziw. Jako pierwsza pojawia się Alina Borkie­wicz-Celińska. Przyznam, a laikiem w kwestiach znajomości sierpcianów z pewnością nie jestem, że z nazwiskiem tym pośród grona autorów sierpeckich spotykam się po raz pierwszy. Nic dziwnego. Błąd tkwi w imieniu autorki, która w rzeczywistości nazywa się Anna Borkie­wicz-Celińska i jest badaczką historii związaną z Polską Akademią Nauk. Jednak pośród publikacji w opracowaniu pani doktor, najbliżej związany z tematyką sierpecką może być jedynie "Słownik historyczno-ge­ograficzny województwa płockiego w średniowieczu (wyd. 1 - 1998, wyd. 2 - 2000). Spośród innych wymienionych przez Jana B. Nycka, faktycznie zasłużonych pisarzy, badaczy, historyków i regionalistów z bogatym dorobkiem piśmienniczym dotyczącym Sierpca, pojawiają się też tacy, którzy albo świeżo zadebiutowali albo ci, których dorobek jest zdecydowanie skromniejszy od innych, zupełnie pominiętych, a zasługujących na choćby wzmiankę. Można zatem odnieść wrażenie, że autor nie śledzi zbyt dokładnie sierpeckiego piśmiennictwa - zarówno książek, jak i prasy lokalnej.

Album wydany został przez wydawnictwo Marow - Jan Bolesław Nycek, jest formatu A4, w twardej oprawie.

Jan Bolesław Nycek, Architektura miasta Sierpca i powiatu sierpeckiego, Marow - Jan Bolesław Nycek, Płock 2016, 192 s.; il.

Szukasz informacji o ciekawych książkach? Polecamy videoblog ExLibris dostępny na kanale YouTube i Facebooku