|
| Sabina Sebyłowa: Moja matka opowiada, Warszawa: "Czytelnik", 1980 |
|
|
| Franciszka Krawczyńska (Zdrójkowska) z córką Sabiną Sebyłową, 1953 r. Fotografia pochodzi z obwoluty książki Sabiny Sebyłowej "Moja matka opowiada" wydanej przez Spółdzielnię Wydawniczą "Czytelnik" w 1980 r. |
|
Książka, którą przedstawiam nie jest nowością wydawniczą - po raz pierwszy ukazała się w 1958 roku nakładem Spółdzielni Wydawniczej "Czytelnik". Wydanie drugie pojawiło się po ponad 20 latach, w 1980 roku, również nakładem Czytelnika. Dla sierpczan jest to jednak prawdziwa perełka wydawnicza, którą po ponad 60 latach od wydania przedstawił historyk sztuki i regionalista - Tomasz Kowalski za sprawą swojego videobloga Starosierpeckie wideowpisy. Tomasz Kowalski opowiada o książce w sposób barwny i wyczerpujący, dlatego ja podam tylko najważniejsze informacje, a dla zachęty do lektury, w artykule dostępnym TUTAJ znajdą Państwo z niej kilka cytatów i sierpeckich opisów.
To zaskakujące, że na ślad książki przez szereg lat nie trafili regionaliści, badacze dziejów naszego miasta, a nawet tak wybitni sierpeccy bibliofile, jak Halina i Jan Burakowscy. Znaczenie ma tu z pewnością nieduży rozmiar publikacji, zarówno ze względu na ilość stron (132), jak i format - 17x10 cm. Niepozorna książeczka nie posiada zdjęć, za to wydanie z 1980 roku wzbogacone jest o obwolutę, na której zobaczyć możemy zdjęcie Franciszki Krawczyńskiej z córką Sabiną Sebyłową, która to owe wspomnienia spisała.
Sabina Sebyłowa (1900-1980) to polska pisarka i specjalistka w dziedzinie grafologii. Jej najbardziej znaną publikacją były "Notatki z prawobrzeżnej Warszawy", czyli wspomnienia z czasu od 1 września 1939 r. do 15 marca 1945 roku, dotyczące życia w okupowanym mieście.
Wspomnienia, które dla nas sierpczan są bezcennym zapiskiem życia społecznego w naszym mieście, Sebyłowa spisała za sprawą opowieści swojej matki Franciszki Zdrójkowskiej, z męża Krawczyńskiej, urodzonej w 1872 roku. Rodzice Franciszki Krawczyńskiej sprowadzili się do Sierpca z Rypina. Miasto nad Sierpienicą, z okresu ostatnich dekad XIX wieku poznajemy oczami kilkunastoletniej dziewczynki. Franciszka mieszkała w Sierpcu do końca lat 80. XIX wieku, następnie, by zacząć samodzielne życie, przeprowadziła się do Warszawy. Do Sierpca wracała w odwiedziny do rodziców. Warto przy okazji zapoznać się z rozdziałem, w którym Sebyłowa ze swadą opisuje trudy podróży do Sierpca przełomu XIX i XX wieku.
W tego typu publikacjach, pisanych po kilkudziesięciu latach od wydarzeń, zawsze wkraść może się pomyłka, zmieniona data, nazwisko lub miejscowość. W tekście Sebyłowej też zdarzają się takie błędy (np. Smiedzanowo zamiast Śniedzanowa, Lorent zamiast Loret), ale czytając książkę cały czas należy pamiętać, że to fabularyzowane wspomnienia, a nie monografia historyczna. Doceńmy literacki język, piękno opisów, przeżycia wewnętrzne bohaterki wspomnień, jej opinie i refleksje. Sebyłowa znakomicie oddaje klimat małego, bardzo biednego, dotykanego powodziami miasta czterech kultur. Odmalowuje sierpeckie miejsca, obyczaje, mentalność mieszkańców, także żydowskiego pochodzenia oraz ich zwyczaje.
Wspaniale czyta się tę książkę i poznaje Sierpc oczami zwykłych mieszkańców, Sierpc jeszcze sprzed brukowanych ulic, sprzed elektryfikacji czy budowy kanalizacji ściekowej.
Nieczęsto zdarza się, aby Sierpc pojawiał się w literaturze pięknej, tym bardziej, gdy autorami są osoby, które z miastem nie łączą już żadne więzi. Tym większa to radość, że ta niemalże całkowicie zapomniana publikacja zyskała nowe życie!
Książka Sebyłowej to też wielka gratka dla wielbicieli varsavianów. Sierpeckie wspomnienia kończą się mniej więcej w połowie, a druga ich część dotyczy refleksji Franciszki Krawczyńskiej odnośnie jej bytności w Warszawie. Opowiada zwłaszcza o spotkanych ludziach i ich często tragicznych losach. Do Sierpca wracamy jeszcze pod koniec publikacji, by w ostatnim rozdziale, zatytułowanym "Statkiem - końmi - okazją" poczytać o sposobach i trudach podróżowania na trasie Sierpc - Warszawa w początkach XX wieku.
Książka należy do starszych publikacji, dlatego nie zdobędziemy jej w regularnej sprzedaży w księgarni. Jako dzieło tzw. zdezaktualizowane wycofana została też z większości bibliotek. Kupić możemy ją za to za symboliczne kilka złotych w internetowych antykwariatach, np. za pośrednictwem platform sprzedażowych.
Sabina Sebyłowa: Moja matka opowiada, Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik", 1980, [133 s.]
Szukasz informacji o ciekawych książkach? Polecamy videoblog ExLibris dostępny na kanale YouTube i Facebooku
