|
| Miodobranie w skansenie. |
|
|
| Miodobranie w skansenie. |
|
Historia miodu jest prawie tak długa, jak dzieje ludzkiej cywilizacji. Już w piramidach egipskich znaleziono naczynia z tym smakołykiem. Co ciekawe, nie uległ on zepsuciu. Do dziś zachował niezwykły smak i konsystencję. Od tysięcy lat pszczoły traktowane były z wielkim szacunkiem.. Z dużą dbałością przygotowywano dla nich siedziby. Miód pełnił wyjątkową funkcje w gospodarce i kulturze Europy. Już w dziele Arystotelesa "Historia animalium" pochodzącym z III wieku p.n.e. znaleźć można osobny ustęp na temat tych pożytecznych owadów. Również Wergiliusz w swojej "Georgice" podejmującej temat rolnictwa poświęcił im sporo uwagi. Najstarsza wzmianka na temat pasiek na ziemiach polskich pochodzi z roku 1213. Pierwszym wydanym w naszym języku podręcznikiem hodowli była "Nauka koło pasiek" Walentego Kąckiego z 1614 roku.
Najstarszą formą pszczelarstwa jest bartnictwo, czyli opieka nad pszczołami w lasach. Bartnik, zwany też bartodziejem wyszukiwał w nich drzewa najstarsze, o jak największej średnicy pnia (minimum 1 metr grubości). To w nich wydrążano specjalne otwory, tzw. barcie. Czasem wykorzystywano również istniejące dziuple. Owady same tworzyły w niej plastry. By pobrać miód bartnik musiał się wspiąć na drzewo za pomocą specjalnych powrozów, tzw. leziw i z pomocą pochodni, bądź fajek dymnych je uspokoić. Z czasem zawód ten zaczął zanikać. Bezpośrednią kontynuacją tego sposobu hodowli są ule kłodowe. Były to kłody, w których dawnym zwyczajem dziano gniazdo. Funkcjonowały ich dwa rodzaje - pionowe, stojaki i poziome, leżaki. Używano też tzw. koszek, czyli wyplecionych ze słomy uli. Nakrywano je dachami z tego samego materiału, chochołami. Początkowo ule stawiano powyżej powierzchni ziemi, uznając, że pszczoły preferują miejsca wyżej położone. Z czasem jednak zaczęto je lokować bezpośrednio na powierzchni ziemi w ciasnej zabudowie, w miejscach zacisznych, jeden obok drugiego.
Prawdziwym przełomem okazało się wynalezienie na przełomie XIX i XX wieku ruchomych ramek. Od tej pory każdy element gniazda można było rozebrać i przenieść w inne miejsce. Pszczoły nie musiały już same wylepiać plastrów miodem. Całą energię poświęcić mogły na zbieranie pożytku. Wszystkie rodzaje uli obejrzeć można w sierpeckim skansenie. Od końca XIX w. w pasiekach dworskich spotkać można było również ule figuralne, pełniące głównie funkcję dekoracyjną. Najczęściej przedstawiały postać św. Ambrożego, patrona pszczelarzy, św. Franciszka, chroniącego pasieki przed klęskami żywiołowymi, bądź św. Antoniego, broniącego pasieki przed złodziejami. Wśród nich pojawiały się także przedstawienia zwierzęce, niedźwiedzia.
Miodobranie odbywało się tradycyjnie w lipcu, gdy miód był już dojrzały, odparowany i zasklepiony, czyli pokryty woskiem. Nawiązaniem do tej tradycji jest organizowana co roku w sierpeckim skansenie w pierwszą niedzielę lipca impreza plenerowa "Miodobranie w skansenie". W tym roku Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu serdecznie zaprasza 1 lipca. Impreza rozpocznie się o godzinie 10 i potrwa do 19. Na zwiedzających będzie czekać wiele atrakcji. Niewątpliwie wielką atrakcją będą pokazy pracy pszczelarzy. Zaprezentują jak wyglądało m.in. odymianie pszczół za pomocą podkurzacza, odsklepianie wosku z ramek, pobieranie i wirowanie miodu oraz zakładanie węzy. Odwiedzający będą mieli szansę spróbować świeżego smakołyku z chlebem z masłem lub prosto z plastrów. Na terenie ekspozycji odbędą się, jak w każdą niedzielę, pokazy rzemiosła, rękodzieła ludowego i codziennych prac gospodarskich. Na scenie amfiteatru barwny program artystyczny zaprezentuje Zespół Folklorystyczny ZAWIDZANIE z Zespołu Szkół Samorządowych z Zawidza Kościelnego. W zabytkowym XVIII-wiecznym kościele z Drążdżewa odprawiona zostanie uroczysta msza święta. Na polanie przy amfiteatrze odbędzie się kiermasz miodu i produktów miodopochodnych. Będzie można spróbować niemal wszystkich gatunków miodu i najlepszy kupić bezpośrednio u pszczelarzy.
Jeżeli chcą się Państwo przekonać, co jeszcze Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu ma do zaoferowania swoim gościom zapraszamy już 1 lipca od godziny 10.00. Z pewnością nie będzie to stracony czas, bo sierpecki skansen znakomity pomysł na rodzinny odpoczynek na wolnym powietrzu i oderwanie się od problemów codzienności. Najlepszym tego dowodem jest nominacja do tytułu jednego z "Siedmiu nowych cudów Polski" przez magazyn National Geographic Traveler. Muzeum otrzymało nr 13, miejmy nadzieję, że szczęśliwy. Już teraz zachęcamy do głosowania za pomocą SMS - ów, a Ci, którzy przy okazji zechcą "powalczyć" o cenne nagrody, będą musieli uzasadnić swój wybór. Informacje dotyczące plebiscytu i zasad głosowania można znaleźć w najnowszym numerze magazynu National Geographic Traveler (nr 07[56] lipiec 2012), na stronie National Geographic: http://www.national-geographic.pl, na stronie Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu: http://mwmskansen.pl, i jego profilu na facebooku: http://www.facebook.com/pages/Muzeum-Wsi-Mazowieckiej-w-Sierpcu.
