Święty Wawrzyniec na straży piastowskich pól - odsłona nowej figury i promocja przewodnika po figurach i kapliczkach ziemi sierpeckiej - 20.10.2012 r.

Nowa figura św. Wawrzyńca wśród pól Starego Piastowa w dniu odsłonięcia, 20.10.2012 r.

Goście uroczystości skupieni pod nową figurą św. Wawrzyńca w Starym Piastowie, 20.10.2012 r.

Najważniejszym momentem uroczystości w Starym Piastowie było poświęcenie figury. Uczynił to opiekun duchowy wsi, ksiądz dziekan Andrzej Więckowski z parafii farnej pw. świętych Wita, Modesta i Krescencji, 20.10.2012 r.

 Figura z wizerunkiem św Wawrzyńca zlokalizowana wśród pól Starego Piastowa, przy drodze do Bledzewa, przez dziesiątki lat gromadziła wiernych, którzy poprzez modlitwę i wstawiennictwo świętego, pragnęli wyprosić u Boga urodzaj oraz obronę pól przed gradobiciem, pożarem i burzami. Drewniany świątek prawdopodobnie od połowy XIX wieku był świadkiem zdarzeń, powiernikiem tajemnic i modlitw. Mieszkańcy Starego Piastowa pokochali swojego świętego i stał się on dla nich integralną częścią ich miejscowości, a co za tym idzie tożsamości.

Niestety czas nie obszedł się z nim łaskawie. Warunki atmosferyczne oddziałujące przez dziesięciole­cia na drewnianą figurę, sprawiły, że wymagała ona fachowej interwencji. Pierwsza próba ratowania świątka miała miejsce w latach 80. XX wieku, kolejna w latach 90. i w latach 2010-2011, gdy to członkowie Stowarzyszenia "Tradytor" z Płocka podjęli inicjatywę wybudowania drewnianej kapliczki i umieszczenia w niej wizerunku świętego, w celu jego ochrony przed dalszą destrukcją. W roku 2012 członkowie Nieformalnej Grupy Historycznej Ultima Thule z Sierpca, dbający o ochronę lokalnego dziedzictwa kulturowego ziemi sierpeckiej, wraz z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej postanowili niejako "zwrócić" figurę świętego mieszkańcom Starego Piastowa. Zadbali o wykonanie repliki rzeźby świętego Wawrzyńca i zastąpili nią zabytkową figurę, która po fachowej, kilkuletniej konserwacji trafi do zbiorów Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu bądź kościoła parafialnego. To jedyny sposób na ocalenie starego świątka. Wszystkie poczynania związane z figurą konsultowano z ekspertką - prof. dr art. kons. Bogumiłą Roubą z UMK w Toruniu.

Powyższe działania miały swój szczęśliwy finał w sobotnie popołudnie 20 października. Na uroczystość odsłonięcia nowej, pełnoplastycznej rzeźby przedstawiającej świętego przybyli całymi rodzinami mieszkańcy Starego Piastowa, duchowni, władze gminne i goście z Sierpca. O postaci świętego, jego hagiografię, ikonografię i sfery życia człowieka, nad którymi święty czuwa, omówił inicjator przedsięwzięcia, Tomasz Kowalski z NGH Ultima Thule.

Najważniejszym momentem spotkania było poświęcenie figury. Uczynił to opiekun duchowy wsi, ksiądz dziekan Andrzej Więckowski z parafii farnej pw. świętych Wita, Modesta i Krescencji w Sierpcu. Nawiązując do tradycji, pod figurą zmówiono także Litanię do Świętego Wawrzyńca.

Wśród najważnie­jszych gości sobotniej uroczystości nie mogło zabraknąć sierpeckiego artysty rzeźbiarza Edmunda Szpanowskiego, który wyczarował w drewnie nową postać świętego. Obchodzący w tym roku 40-lecie pracy twórczej rzeźbiarz, stanął na wysokości powierzonego mu zadania i stworzył piękną rzeźbę przedstawiającą świętego w pozycji stojącej, odzianego w albę i dalmatykę, trzymającego w prawej dłoni gałąź palmy - na znak męczeństwa, zaś w lewej dłoni, najbardziej charakte­rystyczny dla Wawrzyńca atrybut - ruszt w formie kraty, na której święty został umęczony.

Druga część uroczystości odbyła się w remizie OSP w Starym Piastowie. Spotkanie otworzyła ciekawa prelekcja, uzupełniona pokazem multime­dialnym, profesor Bogumiły Rouby, kierownik Zakładu Konserwacji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pani profesor zatytułowała swoją prelekcję "Zabytki - kotwicami naszej pamięci" i odwołując się do przykładów z całego świata uzmysłowiła, jak ważną stanowią część naszego dziedzictwa kulturowego. Profesor Rouba apelowała o fachową ochronę zabytków, o rozwagę podczas prób odnawiania. Podkreślała szczególnie to, iż zabytki należy konserwować pod okiem fachowców, a wszelkie próby ich odnawiania, modernizowania, prowadzą do nieodwracalnego zatarcia ich autentyczności. Istotną częścią wykładu były zagadnienia związane z zielenią w naszej przestrzeni. Prelegentka podkreślała ogromne znaczenie drzew, które są nie tylko ozdobą, ale także ważnymi sprzymie­rzeńcami profilaktyki konse­rwatorskiej. Jako przykład bezmyślnej i destrukcyjnej działalności człowieka pokazała zdjęcia przedstawiające powycinane kilkudzie­sięcioletnie drzewa przy polskich drogach, czy ogołocone, poprzycinane drzewostany wokół wielu polskich budynków (podobnych przykładów doszukać możemy się niestety także w naszym mieście i jego okolicach - dop. MS).

Po wystąpieniu profesor B. Rouby przyszedł czas na zapre­zentowanie nowej sierpeckiej publikacji "Święci mazowieckich dróg: ziemia sierpecka" autorstwa Tomasza Kowalskiego. Znany ze swych licznych działań na rzecz ocalenia lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, doceniany przez liczne autorytety, młody student nieustannie zaskakuje swoją aktywnością. Promowana publikacja to jednocześnie katalog i przewodnik po 33 obiektach poświęconych dziewięciorgu świętym ziemi sierpeckiej. Na jej zawartość składa się hagiografia, ikonografia, patronat oraz miejscowy kult i tradycje związane z danym świętym. Uzupełnieniem jest litania do każdego z bohaterów publikacji, liczne zdjęcia, będące efektem wielu wędrówek autora. W dniu promocji książkę otrzymała każda rodzina ze Starego Piastowa oraz wszyscy pozostali goście, zainteresowani opisaną tematyką. Tomasz Kowalski nie szczędził czasu, by każdemu chętnemu wpisać osobistą dedykację i zachęcić do wędrówek po ziemi sierpeckiej, które umilić może promowana publikacja.

Podczas sobotniego spotkania nie mogło zabraknąć podziękowań pod kierunkiem wszystkich osób, które przyczyniły się do sfinalizowania inicjatywy uratowania starego świątka, zastąpienia go nową rzeźbą i wydania publikacji.

Uroczystość zakończyło spotkanie towarzyskie, na które zaprosił radny gminy Sierpc Wojciech Lipiński. Goście mogli posilić się wybornymi specjałami kuchni polskiej, gorąco zachęcani przez gospodarza.

Należy zaznaczyć, że ocalenie figury św. Wawrzyńca to już drugi z pomyślnie zrealizowanych projektów ratowania figur świętych ziemi sierpeckiej. W 2011 roku z inicjatywy Agaty Warczachowskiej i jej grupy przyjaciół w Zglenicach Dużych udało się odtworzyć zniszczoną, XIX-wieczną rzeźbę św. Jana Nepomucena. Niniejsze inicjatywy to świadectwo tego, iż coraz więcej młodych ludzi ma świadomość ważności ocalenia dla przyszłych pokoleń istotnych składników naszej lokalnej tradycji i jej materialnych śladów. Oby nie ustawali w swoich poczynaniach i znajdowali jak najwięcej sprzymie­rzeńców i naśladowców.

Każda osoba, pragnąca zaopatrzyć domową biblioteczkę w nową publikację Tomasza Kowalskiego "Święci mazowieckich dróg: ziemia sierpecka", może to uczynić od piątku 26 października w Czytelni sierpeckiej Biblioteki Miejskiej.