Aby zachować pamięć o niemieckich zbrodniach w Sierpcu!

Brama według projektu inż. Krzysztofa Kośmidra

Brama - stan obecny, wrzesień 2016 r.

Obraz okupacji  niemieckiej w naszym mieście w latach 1939-1945 jest czarny z uwagi na długą listę krzywd, jakich w tym czasie doznali sierpczanie. Mówią o tym  pomniki i tablice pamiątkowe umieszczone w wielu punktach Sierpca. Na ogół miejsca te są zadbane dzięki zaangażowaniu służb miejskich. Jednakże miejsce największej jednorazowej zbrodni na Polakach, jakiej  się Niemcy dopuścili 19 stycznia 1945 r. na dzień przed wejściem Armii Czerwonej do Sierpca, kiedy to w więzieniu przy obecnej  ul. Wojska Polskiego 28a jednej nocy zamordowali  88 osób, przedstawia od lat widok uwłaczający  dostojeństwu tego miejsca. 

Z tym faktem trudno się było pogodzić wielu sierpczanom. Że tak dalej być nie może, uznały także władze MKS Kasztelan i  na Walnym Zebraniu w dniu 15 kwietnia 2016 r. z inicjatywy wiceprezesa Klubu Krzysztofa Stręciwilka podjęły decyzję o powołaniu Społecznego Komitetu Renowacji Miejsca Pamięci Narodowej przy Wojska Polskiego 28a. Komitet taki  zawiązał się w maju 2016 r. W jego skład weszli przedstawiciele Klubu, jak Hubert Góralski - prezes, Krzysztof Stręciwilk, Sławomir Sawicki, Jacek Telesiewicz, Józef Długokęcki, Janusz Bilicki. Władze miasta reprezentują: Jarosław Perzyński - burmistrz, Krzysztof Rudowski - radny i Jerzy Stachurski  - przewodniczący RM, władze powiatu są obecne w osobach Jana Laskowskiego - starosty, Artura Obrębskiego - dyrektora ZDP i Jana Rzeszotarskiego - przewodniczącego RP. Komitet wsparła grupa przedsiębiorców, jak Adam Lipiński, Lech Stasiak, Grzegorz Gańko, Adam Malinowski, Jerzy Babecki, Krzysztof Kośmider. W Komitecie znaleźli się lokalni badacze przeszłości: Michał Weber - dyrektor PDDMS, Paweł Bogdan Gąsiorowski, Ryszard Suty, Zdzisław Dumowski - prezes TPZS, a także dwójka uczniów Zespołu Szkół Nr 1 - Adrianna Kraska i Sebastian Rutkowski, którzy przeprowadzili w 2015 r. badanie socjologiczne stanu świadomości sierpczan na temat MPN przy Wojska Polskiego 28a. Przewodniczącym Komitetu wybrano Zdzisława Dumowskiego, wiceprze­wodniczącymi Krzysztofa Stręciwilka i Lecha Stasiaka.

Przedmiotem renowacji jest zamurowana w końcu lat 70-tych brama, z której odpada pobielony tynk, i podniszczone cokoły 6 przęseł zabudowanych cegłą - po 3 z każdej strony bramy. Aby dokonać niezbędnych robót budowlanych, należało wykonać dokumentację techniczną. Podjął się tego zadania inż. Krzysztof Kośmider za namową Lecha Stasiaka - prezesa "Melbudu". Dokumentacja uzyskała aprobatę konserwatora zabytków - Ewy Jaszczak. Siostry Benedyktynki jako właścicielki terenu złożyły w Starostwie Powiatowym w Sierpcu wniosek o pozwolenie na budowę.

Na tym etapie działań Komitet postanowił rozpocząć publiczną zbiórkę pieniędzy na sfinansowanie robót budowlanych oszacowanych  na 17,5 tys. zł netto. W tym celu założono konto w Banku Spółdzielczym Nr 67 9015 0001 2005 0001 0591 0001, na który można wpłacać darowizny przelewem lub bezpośrednio w Banku. Komitet ma nadzieję, że zbiórka społeczna powiedzie się i prace kamieniarskie oraz budowlane zostaną wykonane w ciągu miesiąca, a 11 listopada w Dniu Niepodległości nastąpi uroczyste odsłonięcie i poświęcenie nowej tablicy informacyjnej wmurowanej w lico bramy.

W trakcie prac nad dokumentacją Prezydium Komitetu doszło do przekonania, że renowacji Miejsca Pamięci Narodowej  przy ul. Wojska Polskiego  28a w Sierpcu winna towarzyszyć odpowiednia oprawa w postaci dokumentacji historycznej. Zadania podjęła się Pracownia Dokumentacji Dziejów Miasta Sierpca, a w praktyce dwóch młodych historyków: Michał Weber i Marcin Jędrzejak. Plan publikacji obejmuje: 1. Publikację zgromadzonych dokumentów dotyczących wydarzeń w sierpeckim w czasie okupacji niemieckiej, 2. Przedstawienie miejsc kaźni Polaków na terenie miasta i powiatu sierpeckiego, 3. Prezentację istniejących MPN na terenie Sierpca i powiatu, 4. Spis nazwisk osób, które poniosły śmierć z rąk niemieckich w czasie okupacji (kwerendę w tym zakresie od wielu lat sporządza Edward Gąsiorowski).  Prace nad publikacją, która będzie miała wyjątkowy charakter,  są w pełnym toku. Przewiduje się promocję książki w dniu 19 stycznia 2017 r. w Czytelni MBP w Sierpcu w rocznicę mordu dokonanego w sierpeckim więzieniu na dzień przed wejściem do Sierpca Armii Czerwonej. Książka będzie miała format B5, stron ok. 200, okładka twarda, folia błysk, nakład 200 egz. Komitet wniósł apele do Burmistrza i Zarządu Powiatu, aby oba samorządy bezpośrednio sfinansowały koszt wydruku i oprawy książki, tym bardziej że wszyscy pracujący przy książce czynią to nieodpłatnie.

Z tą ostatnią kwestią wiążę gorący apel do wszystkich sierpczan, którym jest droga kwestia zachowania pamięci o tragicznych wydarzeniach okresu niemieckiej okupacji. Szczególnie zależy nam na dogłębnym zbadaniu sytuacji panującej w sierpeckim więzieniu. Proszę, aby wszyscy, którzy mają jakiekolwiek informacje na ten temat, przekazywali je do Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Sierpca. Ważne są wszelkie  informacje o osobach, które były w sierpeckim więzieniu, o tym, jak się tam dostały, jaki był ich los, jak wyglądały życie więzienne, itp. 

Przypominam: Pracownia Dziejów mieści się w budynku MBP w Sierpcu, ul. Płocka 30, II piętro. Tel. 24 275 3792, e-mail: pracowniadokumentacjisierpc@gmail.com.