Rok 2018 w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu rozpocznie wyjątkowe wydarzenie. Już 11 stycznia o godzinie 17.00 skansen zaprasza na promocję dwóch wydawnictw przygotowanych przez Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu, reprintu "Zbioru praw sądowych na mocy konstytucyi roku 1776 przez J.W. Andrzeia Zamoyskiego ex-kanclerza koronnego, Kawalera Orderu Orła Białego, ułożony, y na Seym roku 1778 podany" i 31 numeru "Bieżuńskich Zeszytów Historycznych". Stanowią one wyjątkowe pozycje na polskim rynku wydawniczym jako pozycje o wielkiej wartości dokumentalnej i historiozoficznej.
Andrzej Hieronim Franciszek Zamoyski herbu Jelita w pamięci potomnych funkcjonuje jako niezłomny patriota i wybitny polityk wytrwale dążący do przeprowadzenia reform Rzeczypospolitej w okresie poprzedzającym zabory. Związany był też z Ziemią Zawkrzeńską, w obrębie jego majątku mieściły się dobra bieżuńskie. Liczne podróże na Europy i obserwacje ustroju politycznego, życia publicznego i struktury społecznej państw zachodnioeuropejskich pozwoliły mu sformułować program naprawy ojczyzny. Zawarł go w dziele, którego reprint oddany zostanie w ręce czytelników 11 stycznia. Doskonałą okazją do jego przypomnienia jest obchodzona w roku 2017 300-setna rocznica urodzin kanclerza. Utwór stanowi ważne źródło wiedzy na temat ustroju i funkcjonowania XVIII-wiecznej Polski. Zawiera też bogaty zbiór przepisów prawa cywilnego i karnego oraz porady dotyczące regulacji stosunków społeczno-gospodarczych, z częściowym zniesieniem pańszczyzny dla niektórych chłopów na czele. Idee zawarte w "Kodeksie Zamoyskiego", choć początkowo odrzucone przez Sejm w roku 1780, stanowiły później podstawę dla ustaw Konstytucji uchwalonej 3 maja 1791 roku.
Reprint jest pozycją wyjątkową także pod względem edytorskim. Książka wydana została w nakładzie zaledwie 500 numerowych egzemplarzy. Oprawa z płótna i skóry, złocone wykończenia oraz wysokiej jakości papier czynią zeń prawdziwą gratkę dla kolekcjonerów. Dla lepszego zrozumienia prezentowanego tekstu książka zawiera słownik wyrażeń staropolskich, prawniczych i łacińskich, a także indeks osób i nazw geograficznych. Ponowna publikacja "Zbioru praw…", nazywanego także "Kodeksem Zamoyskiego" przygotowana została pod opieką merytoryczną profesora Zygmunta Zalewskiego, a także przy finansowym wsparciu państwa Reginy i Henryka Grześkiewiczów oraz Jolanty i Dariusza Grabskich.
Ze "Zbiorem praw…" tematycznie związany jest 31 numer "Bieżuńskich Zeszytów Historycznych". Treść części pierwszej publikacji stanowią referaty przygotowane z okazji Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, pt. "Nowe spojrzenie na postać Andrzeja Zamoyskiego - w trzechsetną rocznicę urodzin kanclerza wielkiego koronnego", która odbyła się 24 kwietnia 2017 roku w Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu. Podejmują one zróżnicowaną tematykę, ukazując bogaty portret Zamoyskiego i przedstawiając zarys sytuacji społeczno-politycznej panującej w okresie, w którym przyszło mu żyć. Czytelnik znajdzie w zeszycie zarówno teksty przybliżające życiorys kanclerza, jego najbliższej rodziny i współpracowników, jak również jego reformatorską działalność na tle prób przemian ustrojowych Rzeczypospolitej w XVIII wieku. Druga część zeszytu zawiera materiały poświęcone historii Ziemi Zawkrzeńskiej i osób z nią związanych.
Promocja najnowszych wydawnictw przygotowanych przez Muzeum Małego Miasta w Bieżuniu odbędzie się w sali edukacyjnej budynku G w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Będzie to niepowtarzalna okazja do spotkania i rozmowy z twórcami obu publikacji procesu. Już teraz serdecznie zachęcamy do udziału w spotkaniu wszystkich miłośników historii i regionalistów. Wstęp wolny.
