Właśnie rozpoczął się kolejny sezon grzewczy, co oznacza, że Mazowsze musi walczyć z
groźnym dla zdrowia smogiem. Za jego powstawanie odpowiadają w dużej mierze
przestarzałe nieekologicznie piece, zwłaszcza spalające złej jakości paliwa. Pod
koniec grudnia rusza nabór wniosków o unijne wsparcie służące redukcji emisji.
Beneficjenci mają szansę wymienić nieefektywne piece na nowoczesne ekologiczne
urządzenia lub zyskać podłączenie do sieci ciepłowniczej.
Smog objawia się wysokim stężeniem szkodliwych pyłów, a także niebezpiecznych
substancji znajdujących się w powietrzu. Za jego powstawanie poza spalinami samochodowymi
odpowiada eksploatacja przestarzałych kotłów i pieców w budynkach, podobnie jak
korzystanie z nieodpowiednich paliw. Naukowcy ostrzegają, jak dużym zagrożeniem smog
jest dla ludzkiego życia i zdrowia: - Smog jest bezpośrednim czynnikiem, który
razem z wdychanym powietrzem może uszkadzać nasze drogi oddechowe, a niektóre zawarte w
nim szkodliwe substancje mogą przenikać do krwiobiegu. Skutki tego najbardziej odczuwają
osoby z astmą, przewlekłą obturacyjną chorobą płuc czy też ze schorzeniami
alergicznymi. Trzeba też pamiętać, że smog wpływa na rozwój rozmaitych zaburzeń u
płodu - wyjaśnia zagrożenia dr n. med. Grzegorz Krasowski z Mazowieckiego Centrum
Chorób Płuc i Gruźlicy w Otwocku.
Ograniczamy szkodliwą emisję, czyli uchwała antysmogowa
Mazowsze intensywnie zwalcza problem smogu, czego dowodem jest przyjęta przez radnych w
zeszłym roku uchwała antysmogowa. Na jej mocy użytkownicy instalacji grzewczych na
paliwa stałe o mocy nieprzekraczającej 1 MW muszą liczyć się z ograniczeniami i
zakazami. Użytkownicy takich kotłów i pieców dowiedzieli się z niej, jakie urządzenia
mogą być stosowane. Chociaż instalacja kotła na paliwa stałe nie jest zabroniona, w
uchwale uwzględniono ograniczenia co do klasy urządzeń. Jako proponowane rozwiązania
umieszczono natomiast bardziej ekologiczne źródła anergii, takie jak gaz, energia
elektryczna, instalacje cieplne czy źródła odnawialne.
W uchwale wskazano także gminy zobowiązane do opracowania i wdrożenia bądź
aktualizacji Programów Ograniczania Niskiej Emisji. Celem jest inwentaryzacja i stopniowa
wymiana przestarzałych i nieekologicznych urządzeń grzewczych, do czego właśnie
nadarzyła się świetna okazja w postaci funduszy unijnych!
Czas na zmiany - 12 mln zł z UE
Zbliżający się konkurs to element RPO WM 2014-2020 związany z poddziałaniem 4.3.1
Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza i rozwój mobilności miejskiej. Aż 12 mln
zł zostanie przeznaczonych na modernizację i wymianę urządzeń grzewczych oraz
dokonanie podłączeń budynków do sieci ciepłowniczej. Nabór rozpocznie się 31
grudnia. Wymiana może dotyczyć pieców i kotłów spalających paliwa stałe na bardziej
ekologiczne urządzenia wykorzystujące gaz, biomasę, jak również źródła odnawialne.
W najbliższym naborze o dotację będą mogły wnioskować samorządy (także ich związki
i stowarzyszenia), by stworzyć projekty parasolowe. W praktyce oznacza to, że ostatecznie
zmiany będą dotyczyć nie tylko budynków publicznych, ale przede wszystkim gospodarstw
domowych, osób prawnych i podobnych podmiotów. To ogromna korzyść dla wszystkich
mieszkańców Mazowsza cierpiących z powodu smogu. O dofinansowanie będą mogły ubiegać
się również wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie. Dlatego warto śledzić stronę
www.funduszedlamazowsza.eu, gdzie
zamieszczane są wszystkie informacje związane z najbliższym naborem.
Uchwała antysmogowa a kotły
Przyjęta w zeszłym roku uchwała antysmogowa wprowadziła znaczące restrykcje w kwestii
stosowania kotłów na paliwa stałe. Od teraz muszą one spełniać wymagania ekoprojektu,
a zatem normy związane z efektywnością energetyczną oraz emisją zanieczyszczeń,
które zostały określone w odpowiednim rozporządzeniu Komisji Europejskiej.
Obowiązująca norma PN-EN 303-5:2012 dzieli kotły na klasy ze względu na wielkość i
emisję zanieczyszczeń, a dopuszczone do użytku urządzenia mogą posiadać klasę 3., 4.
lub 5.
Każda klasa wiąże się jednak z innymi ograniczeniami w postaci przewidzianego okresu
przejściowego. Urządzenia, które nie spełniają wymogów żadnej klasy w oparciu o
normę PN-EN 303-5:2012, muszą zostać wymienione do końca 2022 r., zaś kotły zaliczane
do klasy 3. lub 4. do końca 2027 r. Jedynie kotły klasy 5., ze względu na relatywnie
niską szkodliwość dla środowiska, mogą być użytkowane do końca swojej żywotności.
Wspomniane normy warto szczególnie mieć na uwadze, podejmując decyzję o zakupie nowego
kotła. W instrukcji obsługi lub na tabliczce znamionowej powinna znaleźć się
informacja dotycząca certyfikatu urządzenia i jego zgodności z ekoprojektem. Takiej
informacji powinien także udzielić producent lub sprzedawca.
Na uwadze powinniśmy mieć także rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 1
sierpnia 2017. Na jego mocy zakazano stosowania i wprowadzania do sprzedaży kotłów na
paliwo stałe posiadających ruszt awaryjny.
Jak złożyć wniosek?
Zbliżający się konkurs realizuje Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych.
Wniosek o dofinansowanie projektów związanych z ograniczeniem niskiej emisji wraz z
załącznikami można złożyć drogą elektroniczną, korzystając z systemu MEWA 2.0,
który jest dostępny w serwisie www.funduszedlamazowsza.eu. Należy go
potwierdzić podpisem elektronicznym z certyfikatem kwalifikowanym albo korzystając z
profilu zaufanego na platformie ePUAP. Nasze województwo ma obecnie do wykorzystania ponad
8 mld zł w ramach RPO WM 2014-2020, dlatego warto śledzić informacje o zbliżających
się naborach.
Walka za smogiem na wielu frontach
Zbliżający się konkurs to kolejne tego typu przedsięwzięcie związane z poddziałaniem
4.3.1, które ma miejsce na Mazowszu w tym roku. Wcześniejszy nabór, trwający pomiędzy
marcem a październikiem, sprawił, że do Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów
Unijnych wpłynęło w sumie 61 wniosków, które aktualnie poddawane są ocenie.
O ograniczenie niskiej emisji walczy się w naszym województwie na wielu frontach, w
ramach innych przedsięwzięć. Zarząd województwa mazowieckiego podpisał już 59 umów,
dzięki którym nastąpi realizacja projektów wartych ponad 1,2 mld zł. Niemal 840 mln
zł na ten cel wygospodarowano z funduszy unijnych w ramach RPO WM 2014-2020. Wśród nich
są m.in. trzy projekty z subregionu płockiego, na które przeznaczono łącznie 115 mln
zł. Aktywności dotyczą przede wszystkim zrównoważonej mobilności miejskiej. Wzmacnia
się transport zbiorowy poprzez wymianę autobusów na bardziej ekologiczne. Tworzone są
parkingi typu "parkuj i jedź" stanowiące wygodne centra przesiadkowe. W ramach
dotacji buduje się także ścieżki rowerowe łączące ze sobą miejscowości.
Kampania współfinansowana z Europejskiego Funduszu Społecznego
