Sierpczanka Katarzyna i jej powinowactwo z królową Elżbietą II

Tablica pokazująca jedną z dróg powinowactwa między królową Elżbietą II i Katarzyną z Kretkowskich Goślicką

Epitafium Katarzyny z Kretkowskich Goślickiej w kościele klasztornym w Sierpcu

Wszystkich poniekąd zaskoczyła śmierć królowej Elżbiety II. Była osobą leciwą, ale byliśmy do niej przyzwyczajeni.

Królowa Elżbieta II w moim odczuciu była od zawsze. Gdy się urodziłem już była - młoda, elegancka. Wizerunek jej znałem przede wszystkim ze znaczków pocztowych. Już jako dziecko PRL-u wiedziałem, o istnieniu królów gdzieś w odległych państwach. Spośród monarchów europejskich ona była tą wyjątkową, o niej się po prostu wiedziało.

Propaganda tamtych czasów (w tym w edukacji szkolnej) wpajała nam, że monarchia jest totalnym przeżytkiem charakte­rystycznym dla niektórych krajów kapitalistycznych (wg peerelowskiej narracji - zacofanych). Gdy miałem 18 lat, podczas pewnej uroczystości rodzinnej zapytałem obecnego na niej Polaka, a mieszkającego od wojny w Anglii, jak on postrzega królową. Odpowiedział krótko - "my ją kochamy". To była zaskakująca treść i do głębokiego przemyślenia, przecież w stosunku do naszych rządzących państwem takiego sformułowania nigdy nie słyszałem.

Dla mnie królowa Elżbieta była jednym z elementów stabilności w tym coraz dzikszym, rozpędzonym świecie. Wokół zmienia się wciąż prawie wszystko. Coraz trudniej znajdować stałe punkty odniesienia. Wraz ze śmiercią królowej skończyła się pewna epoka.

Jako genealog wykonałem tablicę pokazującą powinowactwo Elżbiety II i sierpczanki Katarzyny z Kretkowskich Goślickiej, której epitafium znajduje się w kościele klasztornym w Sierpcu. Możemy to wyjaśnić tak. Królowej 9xpraciotka Elżbieta Zofia z brande­nburskich Hohenzollernów, była żoną Janusza Radziwiłła, bliskiego krewnego (brata ciote­czno-ciotecznego) naszej Katarzyny. Tego typu koligacji (ścieżek) łączących poprzez powinowactwa królową i naszą sierpczankę jest jeszcze kilka. Tu pokazujemy najkrótszą. Inna została zaprezentowana na Facebooku. W poszukiwaniach tego typu powiązań pomoże nam potężna strona Wielka genealogia Minakowskiego.

Istnieje również pokrewieństwo między tymi paniami. Wspólnym ich przodkiem był żyjący w XIII wieku książę pomorski Sambor II. Spośród jego córek Małgorzata, żona króla Danii Krzysztofa I, była 17xprababką królowej Elżbiety, a Zwinisława, żona Dobiesława z Końskich herbu Odrowąż, 10xprababką Katarzyny. Cóż, genealodzy wiedzą, że możemy znaleźć wiele takich ścieżek łączących ludzi w tej "gene­alogicznej kniei".

Przybliżmy postać naszej Katarzyny i jej najbliższą rodzinę. Urodziła się w 1589 roku, zapewne gdzieś w rozległych dobrach swojego ojca, Andrzeja Kretkowskiego herbu Dołęga, w rodzinie wywodzącej się z Kretek Dużych. Katarzyna była najprawdopodobniej najstarszym jego dzieckiem i jego drugiej żony, Anny Tomickiej z Iwna (albo Iwieńskiej z Tomic). Andrzej Kretkowski był synem Grzegorza, po którym odziedziczył część dóbr. Następnie majątek swój powiększał, między innymi o dobra mazowieckie, w tym Bieżuń kupiony na początku XVII wieku. Od niego zapoczątkowana jest gałąź mazowiecka rodziny Kretkowskich, zwana też bieżuńską. W 1599 roku był mianowany wojewodą płockim, ale nominacja ta została cofnięta. W 1606 roku został wojewodą brzesko-kujawskim. Zmarł 21 sierpnia 1611 roku. Został pochowany w Skępem i jest odnotowany na tablicy upamiętniającej dobrodziejów tamtejszego sanktuarium maryjnego. O pozycji Kretkowskich świadczy to, iż pochodziło z nich 17 senatorów (16 kasztelanów bądź wojewodów i jeden biskup). Poszczególne gałęzie rodziny powymierały - ostatni przedstawiciel rodziny zmarł w 1987 roku. Jeśli spotykamy się dzisiaj z ludźmi o tym nazwisku, to mogą być to potomkowie drobnoszlache­ckiej rodziny Kretkowskich pochodzących z wioski Kretki Małe bądź przedstawiciele jeszcze innej rodziny.

 Andrzej był trzykrotnie żonaty. Miał dwóch synów i pięć córek, a wśród nich Katarzynę, która mając osiemnaście lat, poślubiła w 1607 roku Jana Goślickiego (zm. przed 1639), syna Walentego i Barbary, właściciela pokaźnych dóbr. Należało do niego gniazdo rodzinne Goślice Wielkie oraz szereg innych miejscowości bądź ich części. Były to Leszczyn, Brochocin, a bliżej Sierpca - Susk, Piastowo. W 1622 roku Jan Goślicki był pisarzem grodzkim płockim. Małżeństwo Jana i Katarzyny trwało jedynie 14 lat. Katarzyna zmarła 28 lipca 1621 w wieku 32 lat.

Na ufundowanym przez męża epitafium podkreślono jego miłość do zmarłej młodej żony. Epitafium Katarzyny znajduje się w bocznej kaplicy kościoła klasztornego Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Jest to płyta o wymiarach 97 x 183 cm z płaskorzeźbą przedstawiającą kobietę. Płytę wykonano z dużą starannością z brunatnego marmuru. Postać kobiety ubrana jest w długą suknię, w ręku trzyma różaniec. Płyta została wmurowana w ścianę w pozycji poziomej, chociaż tego typu obiekty sytuowano w pionie albo umieszczano poziomo w posadzce świątyni. Świadczy to, iż zapewne kiedyś podczas jakichś prac remontowych układ płyty zmieniono.      W dolnej części płyty znajduje się inskrypcja wyryta po łacinie.

Jan i Katarzyna mieli pięcioro dzieci. Syn Feliks posiadał dobra w najbliższych okolicach Sierpca. W różnych latach było to Piastowo, części w Bledzewie i w Miłobędzynie. Miał także dobra w rodowych Goślicach Wielkich, Ciachcinie oraz plac w Płocku. Był żonaty Justyną Krzesińską. Zmarł bezdzietnie w 1653 roku. Jego bracia Marcin i Jan zostali księżmi. Jan był przeorem dominikanów w Płocku.

Agnieszka Goślicka, córka Jana i Katarzyny, została żoną Konstantego Wolskiego. Jej siostra Dorota wyszła za Adama Kadłubowskiego herbu Belina, dziedzica w Psarach w parafii Łęg. Własnością ich potomków były przez pewien czas części Piastowa.

Dzisiaj, przebywając w kościele klasztornym, widzimy płytę z wizerunkiem młodej Katarzyny z Kretkowskich Goślickiej. Wiele osób posiada z nią różnego rodzaju związki genealogiczne. Nie uświadamia jednak sobie faktu, że jest to ich odległa prapra…ciotka, a może i prapra…babka.

Znalazłszy takie powiązanie możemy również rozrysować tablicę pokazującą koligacje z królową Elżbietą i wieloma znanymi osobami obecnymi i żyjącymi w minionych wiekach. Zatem zapraszam do poznawania "gene­alogicznej kniei".