70. rocznica wypędzenia Żydów z Sierpca przez niemieckiego okupanta - uroczystości na cmentarzu żydowskim - 8.11.2009 r.

Wspólne zdjęcie gości uroczystości przy pomniku z pamiątkowymi tablicami.

Prace na sierpeckim kirkucie, znajdującym się przy ulicy Władysława Jagiełły rozpoczęły się w połowie 2009 roku. Polegały głównie na oczyszczeniu terenu cmentarza z chwastów i dziko rosnących krzaków. W porządkowanie nekropolii zaangażowała się Pracownia Dokumentacji Dziejów Miasta Sierpc oraz młodzież z gimnazjum Leonium. Odnowiono także napis na pomniku, który w 1947 roku stanął na cmentarzu dla uczczenia pamięci sierpeckich Żydów zamordowanych w wyniku Holocaustu. Na tym samym pomniku niedawno przytwierdzono dwie dodatkowe tabliczki (ufundowane i wykonane przez Teodora Zasadowskie­go), jedną w języku hebrajskim, drugą w języku polskim, na których widnieje informacja: Pamięci naszych żydowskich współmie­szkańców w 70. rocznicę ich zagłady z rąk niemieckich nazistów - mieszkańcy Sierpca, 8 listopada 2009 r.

O całości prac, osobach należących do Komitetu Organizacyjnego i sponsorach inicjatywy opowiedział przybyłym na uroczystość gościom pomysłodawca tablic Kazimierz Czermiński.

Niedzielną uroczystość uświetnił swoją obecnością Jan Jagielski z Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, który dokonał przecięcia wstęgi na pomniku. Zgodnie z żydowskim zwyczajem zostawił na pomniku kamyk, będący wyrazem pamięci o zmarłych. Jan Jagielski wyraził słowa uznania za opiekę nad sierpeckim kirkutem. Apelował o szacunek dla zmarłych i podkreślił budujący fakt, iż w Sierpcu pamięć o żydowskich mieszkańcach miasta jest nadal żywa.

Po odsłonięciu nowych tablic władze miasta - burmistrz z przewodniczącym rady miejskiej złożyli pod pomnikiem wieniec i zapalili symboliczny znicz. Na koniec uroczystości Jan Jagielski odczytał w języku hebrajskim żydowską modlitwę za zmarłych "El male rahamim" (Boże pełen miłosierdzia). Żydzi odmawiają ją przy okazji wszystkich uroczystości mających związek z Shoa, czyli Holokaustem.

Pierwsze pisemne wzmianki o istnieniu w Sierpcu cmentarza żydowskiego pochodzą z XVIII wieku. Cmentarz zajmował znaczący obszar. Dziś jest to teren tzw. osiedla Jagiełły. Na cmentarzu znajdował się budynek, w którym mieszkał grabarz, obok znajdował się drewniany, wzniesiony w 1928 roku dom przedpogrze­bowy. Na jego ścianach znajdowały się inskrypcje, wśród których był m.in. napis: "To miejsce niech pocieszy Was z żałobnego opłakiwania Syjonu i Jerozolimy".

W czasie II wojny światowej Niemcy świadomie zniszczyli cmentarz. Nagrobne płyty wykorzystali do budowy sierpeckich chodników. Po wojnie nekropolia została uporządkowana, a na polecenie władz miejskich wymontowano z chodników fragmenty macew i ułożono je na wydzielonym terenie cmentarza. Obszar tzw. lapidarium otoczono siatką. W latach 90. rabin Eliakim Schlesinger z Londynu, prawnuk cadyka pochowanego w Sierpcu wyłożył pieniądze na budowę nowego ogrodzenia cmentarza. Wtedy także oczyszczono jego teren. Uroczystość symbolicznego, ponownego otwarcia cmentarza odbyła się 1 września 1999 roku. W ceremonii uczestniczyły ówczesne władze miasta oraz przedstawiciele instytucji żydowskich. Siatka z czasem została zniszczona, a unikatowy w skali kraju dom przedpogrze­bowy stopniowo był dewastowany i ograbiany z zabytkowych desek. Obecnie jedyną pamiątką po budowli jest kilka rozrzuconych zmurszałych kawałków drewna.

Z inicjatywy kolejnej grupy sierpczan w 2009 roku, na cmentarzu naprawiono siatkę, oczyszczono jego teren z samosiewek roślin i chwastów, odnowiono napis na pomniku z 1947 roku oraz dołączono do pomnika dwie nowe tabliczki upamiętniające 70. rocznicę wypędzenia sierpeckich Żydów z miasta, a jednocześnie 70. rocznicę ich zagłady z rąk nazistów.