Konopczyński Emiljan (1839-09-10 – 1911)
pisarz-działacz społeczny-pedagog
Urodził się w Miłobędzynie koło Sierpca, jako syn Stanisława, nauczyciela ludowego i Klementyny z Szulców. Po wczesnej śmierci ojca był wychowywany przez matkę i wuja Ignacego Szulca, zarządcę cmentarza Powązkowskiego w Warszawie. Po ukończeniu szkoły średniej, rozpoczął studia, jako stypendysta władz oświatowych Królestwa Pols-kiego na Uniwersytecie Moskiewskim, które ukończył w 1860 r, ze stopniem kandydata nauk filologicznych. Pracował początkowo jako nauczyciel w szkołach prywatnych a następnie uczył języków starożytnych w szkole realnej, I progimnazjum i III (późniejsze IV) gimnazjum państwowym w Warszawie. Po przejściu na emeryturę (1896) uzyskał koncesję (1897)na otwarcie w Warszawie prywatnej 6-klasowej szkoły realnej przekształconej w 1905 r. w gimnazjum ogólnokształcące o profilu filologicznym i realnym, z polskim językiem nauczania. Szkołą tą kierował do końca życia; w 1919r. została przekazana państwu i przemianowana na gimnazjum im. A. Mickiewicza. E.K. był od czasów szkolnych niezwykle aktywnym działaczem społecznym o umiejętności silnego oddziaływania na otoczenie. Współpracował wiele lat z Warszawskim Towarzystwem Dobroczynności. Już przed 1860 r., brał udział w organizowaniu Towarzystwa Pomocy Naukowej a w latach 1861-1862 w zakładaniu Szkoły Głównej w Warszawie. Wywarł duży wpływ na kształtowanie osobowości i poglądów (w duchu społecznikowskim) wielu znanych uczonych i działaczy. W swoim mieszkaniu prowadził stancję dla chłopców, w których wychowaniu odegrał dużą rolę (przebywali tu, m.in.:, K. Żurawski - późniejszy rektor U. J., Z. Wielopolski - działacz z okresu I wojny światowej i K. Rose - wybitny działacz polonijny). Był płodnym autorem, piszącym głównie na tematy związane z wychowaniem i nauczaniem. Wydał "Podręcznik do nauki języka łacińskiego" i tłumaczenie "Wspomnienia o Sokratesie" Ksenofonta. Jest autorem wielu haseł w "Wielkiej Encyklopedii Ilustrowanej" i "Wielkiej Encyklopedii Wychowawczej" oraz artykułów w czasopismach - m.in. "Roczniku Pedagogicznym", "Bluszczu", "Zdrowiu", "Eosie". Silna osobowość, głęboka wiedza, ruchliwość intelektualna i pracowitość Konopczyńsklego sprawiła, że był on jednym z czoło-wych przedstawicieli inteligencji warszawskiej swoich czasów. W 1936 r. ulica Sewerynówek w Warszawie, została przemianowana na wniosek wychowanków E.K., na ul. Emiliana Konopczyńskiego (jest jedynym synem Ziemi Sierpeckiej uhonorowanym ulicą w stolicy.
Jan Burakowski
|
