RUCH OPORU ARMII KRAJOWEJ W POWIECIE SIERPECKIM
Ugrupowaniem ROAK na tym terenie kierował Józef Marcinkowski ps. "Łysy". W jego skład wchodzili m.in. Zenon Mazurowski ps. "Lew", Jerzy Czajkowski ps. "Zając", Ziółkowski ps. "Lis". W listopadzie 1945 r. w ramach ROAK utworzono sekcję bojowo-likwidacyjną, dowodzoną przez Mieczysława Chojnackiego ps. "Młodzik", Poza tym w jej skład weszli: Zbigniew Wolski, Tadeusz Biegański ps. "Kresowiak", Marceli Gajewski ps. "Marcel" oraz Henryk Gutowski ps. "Olgierd". Jedną z pierwszych akcji tej grupy było zlikwidowanie pełnomocnika do spraw reformy rolnej w gminie Białyszewo-Ignacego Nasionkowskiego ze wsi Grodkowo-Włóki.
27 IX 1945 r. dokonano zamachu na komendanta sierpeckiego UBP - Żółtogórskiego (Gelbberga). Żółtogórski został lekko ranny, zamachowiec - Tadeusz Wojciechowski ,student z Płocka, miał mniej szczęścia - doznał ciężkich ran od granatu i zmarł w sierpeckim szpitalu.
Walka zbrojna nasiliła się z początkiem 1946 r. 15 I 1946 r. sekcja bojowo-likwidacyjna ROAK rozbroiła straż przemysłową w cukrowni Glinojeck w powiecie ciechanowskim i zarekwirowała 500 tys. zł na rzecz ROAK, wycofując się po akcji do Sierpca. W dniu 23 II 1946 r. zlikwidowali w Żarówce wójta gminy Borkowo-Zygmunta Lejmana, donosiciela UB. Prawdopodobnie w odwecie za tę akcję funkcjonariusze MO zamordowali nauczyciela Michała Ożarowskiego, oskarżając o dokonanie tej zbrodni NZW.
19 III 1946 r. oddział bojowy uwolnił rannego żołnierza ROAK, Stanisława Ciarkowskiego (ew. Ciarki), trzymanego pod strażą UB w sierpeckim szpitalu. W czasie tej akcji uprowadzono młodego milicjanta - Tadeusza Skolimowskiego, którego zastrzelił Urbanek (ew. Urban) ps. "Ślepy".
24 IV 1946 r. grupa ROAK zlikwidowała Franciszka Urbanka "Ślepego" (pracownik UBP, jednocześnie zastępca Żółtogórskiego), zaś 11 X zaatakowała posterunek MO w Rościszewie, w wyniku czego zginął funkcjonariusz MO Jan Szablewski.
17 X zaatakowano posterunek MO w Łęgu, chcąc zlikwidować Władysława Rypińskiego . W czasie ataku zginęło 2 milicjantów, jednak główny cel nie został osiągnięty.
W lecie 1946 r. w wyniku aresztowań, ROAK został poważnie osłabiony. Ponadto Józef Marcinkowski "Wybój" i Chojnacki "Młodzik" zmuszeni byli do częstego zmieniania miejsca pobytu.
Na przełomie IX/X 1946 r. podjęto próbę połączenia grup zbrojnego podziemia, w wyniku czego powstało Zgrupowanie w okolicach Brud Koziebrodzkich. Tam Marcinkowski odebrał przysięgę i podporządkował sobie tzw. dzikie grupy.
Przyłączył się wówczas oddział Wiktora Stryjewskiego ps. "Cacko". Ponadto w skład ROAK weszła grupa Zygmunta Rychcika ps. "Lis" oraz Władysława Gajdy ps. "Rękas". W I 1947 r. w wyniku licznych aresztowań, zatrzymano także Witolda Ostrowskiego.
Wtedy też oddział ROAK został rozwiązany, zaś Marcinkowski postanowił się ujawnić. Najprawdopodobniej jednak tego nie uczynił, działając dalej w konspiracji w grupie pod nazwą Samoobrona Ziemi Mazowieckiej, którą sam założył.
Co ciekawe jeszcze w 1947 r. organizacja była dość słabo rozpracowana przez UB, nawet jej nazwę służby komunistyczne ustaliły jako "Ruch Oporu Polski".
|